Gastronomi Tarihi

Yanıt Açıklaması: Sümerler döneminde tüm içkiler Tanrıça Ninkasi’nin koruması altındadır.

Yanıt Açıklaması: İnsanın dünyada şekeri ya da şekerli tadı ilk duyumsadığı maddeler meyveler ve balın yanı sıra şeker kamışıdır. S¸eker kamışı bitkisi saccharum officinarum’un ilk olarak M.O¨. 8000 gibi çok erken bir tarihte Yeni Gine’de evcilleştirildiği bitki bilimciler tarafından ileri sürülmektedir. Ancak konu Hititler olduğunda durum biraz zorlaşmaktadır. Kesin olarak bilinen ilk nokta pancardan elde edilen kristalize şekerin dünyadaki tarihinin 18. yy. dan geriye gitmediğidir. Bu topraklarda çok daha eski tarihlerden beri yetişmiş olabilecek pancarın, Hititler Dönem’inde şeker için kullanılmış olamayacağı, yazılı belgeler yardımıyla saptanmaktadır. S¸eker ya da şekerli tat için Hititlerin kuru meyveler, pestil, pekmez ya da bal kullandıklarını tahmin etmek de mümkün olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yapılan araştırmalar Laktoz İntoleransı oranının yaklaşık olarak 11000 yıl önce daha da yüksek olduğunu göstermiştir. Son Buzul Çağı’ndan sonra Yakın Doğu’da yaşayan avcı ve toplayıcılarda süt toksik bir etki yapmaktaydı. Bununla birlikte bu avcı toplayıcılardan ortaya çıktıkları düşünülebilecek çiftçi topluklar sütteki laktozun düzeyini tolere edilebilir seviyelere çekecek mayalanma yöntemleri geliştirerek peynir ve yoğurt yapmayı öğrendiler. Bu gelişmeyi izleyen birkaç bin yıl içinde Avrupa’da yaşanan bir genetik mutasyon insanlara yaşamları boyunca süt içebilmelerini sağlayacak laktoz üretme yeteneğini verdi ve bu sayede beslenmede yeni ve zengin bir kaynak açılmış oldu. Araştırmacılar, Avrupa’daki günümüz toplumlarının genetik varyasyonları üzerine yaptıkları çalışmalarla “Laktaz Kalıcılığı” denilen bu genetik mutasyonun günümüzden 7500 yıl önce Macaristan’ın bereketli ovalarında ortaya çıktığını ileri sürmektedirler.

Yanıt Açıklaması: Erken Tunç C¸ağı ise Anadolu için birçok yeniliğin başlangıcı olarak görülebilir. Bu yenilikler aşağıdaki gibi özetlenebilir: 1. Metalürji teknolojisinde ortaya çıkan gelişmeler, 2. C¸oğu zaman cinsiyete dayalı olan iş bölümünün yerini uzmanlığa bırakmaya başlaması, 3. Toprağın verimliliği ve kadının doğurganlığı arasında kurulan koşutluktan kaynağını aldığı düşünülen ana tanrıça kültünün belki biraz gerileyerek evin içinde olasılıkla fırın, ocak ve mutfakla ilintili olarak devam etmesi, 4. Kamusal yapıların büyümesi, 5. Yerleşimlerde surların belirgin biçimde ortaya çıkması ve Erken Tunç C¸ağı’nın III. evresinden itibaren kent ya da merkez olarak nitelenebilecek yerleşimlere geçiş.

Yanıt Açıklaması: 1. Metalürji teknolojisinde ortaya çıkan gelişmeler, 2. Çoğu zaman cinsiyete dayalı olan iş bölümünün yerini uzmanlığa bırakmaya başlaması, 3. Toprağın verimliliği ve kadının doğurganlığı arasında kurulan koşutluktan kaynağını aldığı düşünülen ana tanrıça kültünün belki biraz gerileyerek evin içinde olasılıkla fırın, ocak ve mutfakla ilintili olarak devam etmesi, 4. Kamusal yapıların büyümesi, 5. Yerleşimlerde surların belirgin biçimde ortaya çıkması ve Erken Tunç Çağı’nın III. evresinden itibaren kent ya da merkez olarak nitelenebilecek yerleşimlere geçiş. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Ateşin bulunması ve pişirme ile de akıllı yaratık olarak modern insanın önü açılmıştır denilebilir. İşte bu andan itibaren Homo Neandert-halensıs ve Homo sapıens’ın paylaştıkları aynı coğrafya içindeki rekabetleri Sapıens’ın galibiyetiyle sonuçlanmıştır. Bu rekabet sonucu Sapıens’ın, dünyada tek insan türü olarak kalması günümüzden yaklaşık 32.000 yıl önce gerçekleşmiştir. Bu tarihten başlayarak, özellikle Mezolitik Çağ’dan itibaren gözlemlenebilen bazı bitki üretim denemeleri, günümüzden yaklaşık 13.000 yıl öncesinde insanın yerleşik yasama geçmesiyle noktalanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Doğal Tarih Zekâsı: İnsanın doğayı gözlemlemesiyle elde ettiği örneğin, kuşların ve diğer hayvanların göç zamanı, mevsimler, yağmurun ne zaman yağacağı gibi bilgileri edinip bunları işlediği ve çıkan sonuçları hayatta kalmak ve karın doyurmak için kullandığı zekâsıdır.

Yanıt Açıklaması: Günümüzden 3,5 mılyon yıl önce Austroluphıtecus aferensıs gibi öncüllerle başladığı düşünülen insanoğlunun dünyadaki beslenme macerasında ilk sırayı leş yiyicilik ile sonrasında avcılık ve toplayıcılık alır.

Yanıt Açıklaması: İlk dört seçenek Besin Üretimi Evresi’nin ilk evresi süresince gerçekleşen olaylardır. Metal kullanımının başlaması ve  yaygınlaşması ise ikinci evrede görülen ilk olaydır.

Yanıt Açıklaması: Kalkolitik dönemde Neolitik dönemde olduğu gibi tarım, dokumacılık ve hayvancılık biliniyor, taş temelli ya da doğrudan toprak üzerine kerpiçten yapılmış evlerde yaşanıyor, evlerin içinde ocaklar, fırınlar, depolama alanları bulunuyor, aynı bitki ve hayvan besin maddeleri kullanılıyordu. Bu yeni dönemle birlikte meydana gelen farklılıklar ise nüfus ve yerleşimin artması, metal kullanımının ve metalürji tekniklerinin gelişmesi, ticaretin daha uzun soluklu olması ve Mezopotamya’da yazının ortaya çıkmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Etnoarkeolojik verilere göre Anadolu’da halen meşe palamudu kapsülünden elde edilen asit yoğurt yapımında starter olarak kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Güneydoğu Anadolu bölgesinde buğday veya arpa öğütülerek su ile karıştırılmış, böylece de hamur ve bulamaçlar yapılmıştır. Bunlar etle karıştırılarak tüketilmiştir. Bu iki besin maddesinin yanı sıra fermantif ürünlerin de yapılmıştır. Hamur, bulamaç ya da fermantif ürünlerin yapıldığı ise Göbeklitepe’de ortaya çıkarılan taş teknelerden anlaşılmaktadır. Ancak tüm bu besin maddeleri, çanak çömlek yapılmayan evrenin sonlarına doğru (Akeramik Neolitik Dönem ) üretilmiştir. Bu da yemek yapmanın bir süreç olduğunu ve zaman içinde denemelerle geliştiğini ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Böyle bir bilgi hiç bir kaynakta bulunmamaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Arkeobotanik ve arkeozoolojik çalışmalar evcilleştirilen ilk hayvanların köpek, koyun, keçi ve domuz olduğunu göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Ayrıca, bir önemli nokta Romalıların da Yunanlılar gibi yemek tariflerinde ölçü kullanmamalarıdır. Ölçüyü daha çok aşçının yaratıcılığına bırakan Roma mutfağından kalan bu tarifler aslında sadece yapılan yemekte kullanılacak malzemeyi aşçıya anımsatmak için yazılmış notlardır.

Yanıt Açıklaması: Eski Yunanca’da sebze ya da bütün yenilebilen yabani ya da bahçe bitkileri için kullanılan sözcük “lahanon”du.

Yanıt Açıklaması: Bir ulusun kaderini yediği yemekler belirler sözü Jean Anthelme Brillat- Savarin’e aittir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Baklagilleri evcilleştirirken insanın karşılaştığı en büyük sorun yabanı bitkilerin tohum zarlarının kolayca açılması ve dolayısıyla tohumun hemen dökülmesidir. Ancak bazen baklanın tohum zarfındaki bütün tohumlar hemen dökülmezler. Bir diğer deyişle evcilleştirme denemeleri yapan avcı toplayıcılar dökülmeyen taneleri toplayarak onları toprağa ekmeyi öğrenmiş ve bitkiye tohumunu öyle kolayca dökmemesi gerektiğini öğretmiş olabilirler. İnsan, aynen tahıl türlerini bir yerde yetişmeye ikna ettiği gibi baklagilleri de belki ilk kez bu şekilde evcilleştirmiş olabilir. Bunu binyıllar içinde diğer baklagiller türleri de izlemiş olabilir.

Yanıt Açıklaması: “İncir besleyeliciğinin yanı sıra Eski Mısır ve Yunan’da verimlilik sembolü olarak da görülmektedir” sözü tarihin babası Herodotos’a aittir.