Gastronomi Tarihi

Yanıt Açıklaması: Kültür, Latince “Cultura” sözcüğünden gelmekte ve tarladaki ekini tanımlamakta iken; aynı dildeki “Colere” sözcüğü ise özen göstermek, korumak, ikâmet etmek, toprağı sürmek, ekip biçmek, yetiştirmek, ibadetle onurlandırmak anlamlarında kullanılmaktadır. Sözlüklerde, “bir topluluğun tinsel niteliğini, duyuş ve düşünüş birliğini oluşturan gelenek hâlindeki her türlü yaşayış, düşünce ve sanat varlıklarının tümü” olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Mellaart’ın, yaptığı kazılardan sonra yazdığı kitapta ilginç bir yorum bulunmaktadır. Bu yorum, kazıda ortaya çıkarılan meşe palamudu kapsülleriyle ilgilidir. Etnoarkeolojik veriler, Anadolu’da hâlen meşe palamudu kapsülünden elde edilen asidin yoğurt yapımında starter olarak kullanıldığını gösterdiğinden, Mellaart da süt ürünlerinin neolitik Çatalhöyük’te üretilmiş olabileceği yorumunu yapmaktadır (Mellaart, 1967: s. 224). Bir diğer deyişle Çatalhöyük’te yaşayanlar olasılıkla sütten elde edilen ürünleri yapmayı biliyorlardı.

Yanıt Açıklaması: Kuru sıcaklıkta pişirme için ilk yöntem doğrudan ateşe atıp kızartma olmuş olmalıdır. Burada “kızartma” ile anlatılmak istenen bugün bilinen anlamda yağda kızartma değildir. “Kızartma”yı burada bir sıfat olarak kabul edip besin maddesinin çıplak ateşte ve kuru sıcaklıkta pişirilmesi ve yüzeyinin kızarması olarak anlamak gerekmektedir. Bunu izleyen görece gelişmiş yöntemse doğrudan ateşe değil közlerin üzerine atıp kızartma yani közleme olarak düşünülebilir. Bu yöntemleri izleyen ve belki de ocakların evrimiyle de bağlantılı olan diğer iki yöntem ise içine ateşte ısıtılmış taşların döşendiği ya da içinde yakılan ateşle taşların ısıtıldığı ve sonra közlerin uzaklaştırıldığı çukurlara eti koyup pişirme yani basit bir tandır tekniğidir.

Yanıt Açıklaması: Romalılar MÖ 3. Yüzyılın sonuna doğru Yunan yiyeceklerini keşfettiklerine değinilmekte.

Yanıt Açıklaması: C¸atalhöyük insanlarının hayvancılık konusundaki bilgilerine, yetiştirdikleri ve avladıkları hayvanlara göz atılacak olursa başta evcilleştirilmiş koyun, keçi ve köpeğin yerleşimin en erken evrelerinden itibaren bulunduğu saptamasını yapmak gerekmektedir. Son dönem kazılarında ortaya çıkarılan hayvan kemiklerinin arkeozoolojik değerlendirilmesi sonucu beslenmenin ağırlıklı olarak koyun etine dayandığı, bunu sığır, keçi, ve diğer yabani hayvanların izlediği görülmektedir. Yapılan oransal ölçümler, koyunun %56 ile birinci sırada olduğunu, bunu %15 ile sığır ve %9 ile keçinin izlediğini göstermiştir.

Yanıt Açıklaması: Yapılan araştırmalar Laktoz İntoleransı oranının yaklaşık olarak 11000 yıl önce daha da yüksek olduğunu göstermiştir. Son Buzul C¸ağı’ndan sonra Yakın Doğu’da yaşayan avcı ve toplayıcılarda süt toksik bir etki yapmaktaydı. Bununla birlikte bu avcı toplayıcılardan ortaya çıktıkları düşünülebilecek çiftçi topluklar sütteki laktozun düzeyini tolere edilebilir seviyelere çekecek mayalanma yöntemleri geliştirerek peynir ve yoğurt yapmayı öğrendiler. Bu gelişmeyi izleyen birkaç bin yıl içinde Avrupa’da yaşanan bir genetik mutasyon insanlara yaşamları boyunca süt içebilmelerini sağlayacak laktoz üretme yeteneğini verdi ve bu sayede beslenmede yeni ve zengin bir kaynak açılmış oldu. Araştırmacılar, Avrupa’daki günümüz toplumlarının genetik varyasyonları üzerine yaptıkları çalışmalarla “Laktaz Kalıcılığı” denilen bu genetik mutasyonun günümüzden 7500 yıl önce Macaristan’ın bereketli ovalarında ortaya çıktığını ileri sürmektedirler

Yanıt Açıklaması: Son dönem kazılarında ortaya çıkarılan hayvan kemiklerinin arkeozoolojik değerlendirilmesi sonucu beslenmenin ağırlıklı olarak koyun etine dayandığı, bunu sığır, keçi, ve diğer yabani hayvanların izlediği görülmektedir. Yapılan oransal ölçümler, koyunun %56 ile birinci sırada olduğunu, bunu %15 ile sığır ve %9 ile keçinin izlediğini göstermiştir.

Yanıt Açıklaması: Ateşin bulunduğu, avlanmada kullanılan ince uçlu sopaların kullanıldığı ancak henüz yemek pişirme araç gerecinin olmadığı dönemin günümüzdeki yansıması kuzu çevirmedir. Tereyağı ve sıvıyağ içerisinde yemek pişirilen dönemin günümüzdeki yansıması pişidir. Hayvan bağırsaklarının baharatlı etlerle doldurulduğu dönemin günümüzdeki yansıması sosistir. Hayvanların çay taşından yapılan kesici aletlerle parçalandığı ve taşlara vurularak yontulduğu dönemin günümüzdeki yansıması carpacciodur.

Yanıt Açıklaması: Diğerleri tamamen hayal ürünü kavramlardır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yanıt E dir. Zira, ilgili metinlerde bu adı taşıyan bir şarap yoktur.

Yanıt Açıklaması: Şölenlerle ilgili bir diğer gösteriş örneğini ünlü Romalı şair Horatius Satirae II adlı eserinde anlatmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Homo erectus’un beslenme alanına katkısı sadece ateşi kullanmaya başlamış olması değildir. Bunun yanı sıra daha önce değinildiği gibi leş yiyicilikten avcılığa geçiş süreci de bu dönemde hızlanmıştır ve dolayısıyla insan beslenmesinde çok uzun bir dönemi kapsayacak avcı-toplayıcı beslenme biçimi de bu dönemde ortaya çıkmıştır denilebilir.

Yanıt Açıklaması: Arkeolojik verilere insanlığın gelişmesi Doğu Afrika’da Olduvai Nehri vadisinde şu sıra ile olmuştur: ilk taş aletler, etçil beslenmenin ilk işaretleri, ateşin kullanımı, ileri alet yapımı.

Yanıt Açıklaması: Kentleşme, uluslararası ticaret, sosyal sınıfların toplum içerisinde oluşması, devlet figürünün oluşması ve en önemlisi yazının geliştirilmesi gibi günümüz uygarlığını şekillendiren her türlü gelişme; Güney Mezopotamya orjinlidir.

Yanıt Açıklaması: Yemek yapmak ve yemek yemenin birtakım özellikleri bulunmaktadır. Bireyleri topluma kazandırmak da bu özelliklerden biridir. Diğer seçeneklerin de tersi yemek yapmak ve yemenin birtakım özellikleri arasında yer alır.

Yanıt Açıklaması: Mısır Mutfak Kültürü’nde kullanılmış olabilecek tarım ürünleri ile ilgili en önemli bilgilerse kazısı yapılan mezarlarda ortaya çıkarılan ve mezar içine sunu olarak bırakılmış bitki, yemek ve meyvelerin kömürleşmiş kalıntılarıdır. Değişik mezarlardan elde edilen bu tür bilgilere göre buğday, arpa, soğan, sarımsak, bakla, kuşkonmaz, mercimek, bezelye, nohut, karpuz, marul, radika, semizotu, enginar, kereviz, susam, hurma, incir, keçiboynuzu, elma ve nar gibi birçok meyve ve sebzenin bu mutfakta yer aldığını belirtmek olasıdır. Ayrıca, mutfakta baharat veya tat verici olarak kullanılmış olabilecek kişniş, anason, kimyon, dereotu, maydanoz, hardalotu, kekik, nane, tarçın gibi bitkilerin kalıntılarına da rastlanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Kültür; doğanın yaptıklarına karşı insanın ürettiği her şey şeklinde tanımlanmaktadır. Eğer öyleyse doğayı, kültürü belirleyen en temel ölçütlerden biri olarak düşünmek gerekir.

Yanıt Açıklaması: İnsanlığın doğada varoluş macerasında bundan sonra sırada ilk kez tam anlamıyla iki ayak üzerinde yürüyen ve ateşi ilk kez kullandığı düşünülen Homo erectus vardır.

Yanıt Açıklaması: Arpa, buğday ve darı Sümerlerde temel besin maddeleridir.

Yanıt Açıklaması: Anadolu'da keşfedilerek tüm Dünya'ya yayılmıştır. Doğru cevap A'dir.