Açıklama:
Yanıt Açıklaması: Duruşma tutanağı dışında da, ceza muhakemesinde tutanak düzenlenmesi suretiyle yapılacak işlemler bulunmaktadır. Bunlara birkaç örnek şu şekilde verilebilir: • Soruşturma evresinde yapılan işlemlerin tutanağa bağlanmasına ilişkin olarak Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 169. maddesinde açık hüküm bulunmaktadır. Her soruşturma işlemi tutanağa bağlanır. Tutanak, adli kolluk görevlisi, Cumhuriyet savcısı veya sulh ceza hâkimi ile hazır bulunan zabıt kâtibi tarafından imza edilir. Müdafi veya vekil sıfatıyla hazır bulunduğu işlemlerle ilgili tutanakta avukatın isim ve imzasına da yer verilir. Tutanak, işlemin yapıldığı yeri, tarihi, başlama ve bitiş saatini ve işleme katılan veya ilgisi bulunan kimselerin isimlerini içerir. İşlemde hazır bulunan ilgililerce onanmak üzere tutanağın kendilerini ilgilendiren kısımları okunur veya okumaları için kendilerine verilir. Bu husus tutanağa yazılarak ilgililere imza ettirilir. İmzadan kaçınma hâlinde nedenleri tutanağa geçirilir. • Ceza muhakemesini ilgilendiren ve gözaltına alınan kişilerle ilgili gözaltına alınmanın başlangıcında ve bu tedbire son verildiğinde hangi tutanakların tutulacağı ve bunun gibi konulara ilişkin hususların Yönetmelik’te düzenleneceği hüküm altı- na alınmış ve Yakalama, Gözaltına Alma ve İfade Alma Yönetmeliği (RG. 1.6.2005, S. 25832) yürürlüğe girmiştir. Bu Yönetmelik’te bazı durumlarda tutanak düzenleneceği hüküm altına alınmış olup (Bkz. Yön. m. 6, 10, 23, 28) bunlardan biri de “ifade tutanağı”dır (Yön. m. 23). İfade tutanağı, örnek verilen Yönetmeliğin ekindeki (EK-D) formatına uygun olmalıdır. İfade tutanağında şunlar yer alır: İfade alma işleminin yapıldığı yer ve tarih; ifade alma sırasında hazır bulunan kişilerin isim ve sıfatları ile ifade veren kişinin açık kimliği; ifade alma sırasında, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 147. maddesinin ve Yönetmeliğin 23. maddesindeki işlemlerin yerine getirilip getirilmediği, bu işlemler yerine getirilmemiş ise nedenleri; tutanak içeriğinin ifade veren ile hazır olan müdafi tarafından okunduğu ve imzaları ve imzadan çekinme hâlinde bunun nedenleri (CMK m. 147/1, i; Yön m. 23). • Yakalama, Gözaltına Alma ve İfade Alma Yönetmeliği’nin ekinde ayrıca, “Yakalama ve Gözaltına Alma Tutanağı Şüpheli ve Sanık Hakları Formu” (EK-A); “Sevk/ Serbest Bırakma Tutanağı” (EK-C) yer almaktadır. Yapılan işlemlerin örneğe uygun olarak bu tutanaklara geçirilmesi gerekmektedir. • Hâkimin reddi, mensup olduğu mahkemeye verilecek dilekçeyle veya bu hususta zabıt kâtibine bir tutanak düzenlenmesi için başvurulması suretiyle yapılır (CMK m. 26/1).• Ceza muhakemesinde görev alabilecek bilirkişiler, il adli yargı adalet komisyonları tarafından her yıl düzenlenen bir listede yer alan gerçek veya tüzel kişiler arasından seçilirler. Cumhuriyet savcıları ve hâkimler, yalnız bulundukları il bakımından yapılmış listelerden değil, diğer illerde oluşturulmuş listelerden de bilirkişi seçebilirler. Ancak atama kararında, gerekçesi de gösterilmek suretiyle listelere girmeyenler arasından da bilirkişi seçilebilmesi mümkündür. Listelere kaydedilen bilirkişiler, il adli yargı adalet komisyonu huzurunda yemin ederler. Listelerde yer almamış bilirkişiler ise görevlendirildiklerinde kendilerini atamış olan merci huzurunda “Görevimi adalete bağlı kalarak, bilim ve fenne uygun olarak, tarafsızlıkla yerine getireceğime namusum ve vicdanım üzerine yemin ederim.” sözlerini tekrarlayarak yemin ederler. Yeminin yapıldığına ilişkin tutanak hâkim veya Cumhuriyet savcısı, zabıt kâtibi ve bilirkişi tarafından imzalanır (CMK m. 64). • Ceza muhakemesinde atanan bilirkişiye inceleyeceği şeyler mühür altında verilmeden önce bunların listesi ve sayımı yapılır. Bu hususlar bir tutanakla belirlenir. Bilirkişi, mühürlerin açılmasını ve yeniden konulmasını yine tutanakla belirtmek ve bir liste düzenlemekle yükümlüdür (CMK m. 66/7).
