Afet Tıbbı ve Yönetim İlkeleri

Yanıt Açıklaması: Hastaneler tedavi, koruyucu ve geliştirici sağlık hizmetleri, eğitim ve araştırma işlevleriyle sağlık sisteminin en önemli unsurlarındandır. Hastaneler eğitimli insan gücü ve fiziksel, sosyal, ekonomik, bilimsel, teknolojik pek çok sistem ve disiplinin ortak katkısı ile hizmet veren organizasyonlar, işletmelerdir.

Yanıt Açıklaması: B

Yanıt Açıklaması: Hastane binalarının taşıyıcı sistemlerini oluştu-ran yapısal elemanlarının dışında kalan elemanları yapısal olmayan elemanlardır. Hastanelerde afet güvenliği bakımından yapısal olmayan unsurlarla ilgili incelemeler, Güvenli Hastane yaklaşımıyla, şu ana başlıklar altında toplanmaktadır: Mimari elemanların güvenliği Hastanedeki kritik servis ve alanların, ulaşım, acil çıkış ve tahliye güzergahlarının güvenliği, Kritik sistemlerin durumu (elektrik, haber-leşme, su tedariki, yangın söndürme, kanalizasyon, yakıt depolama, medikal gazlar, ısıtma, havalandırma, iklimlendirme sistemleri vb.),

Yanıt Açıklaması: Atanmış kaynaklar bir süpervizörün komuta ve kontrolü altında yürütülen bir görev üzerinde faal olarak çalışan kaynakları tanımlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de hastane öncesi acil sağlık hizmetleri ile ilgili modern anlamda tüm ülkeyi kapsayacak şekilde planlamaların yapılması, 1994 yılında Sağlık Bakanlığı bünyesinde “112 Acil Yardım ve Kurtarma Merkezleri”nin kurulmasıyla olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Hizmet alanı ile ilgili ilk önemli gelişme, 1985 yılında Ankara Numune Hastanesi bünyesinde, sonrasında diğer hastanelere yaygınlaştırılacak olan “Hızır Acil Servis” uygulaması ile olmuştur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Bu tanım, yerinden oynama (deformasyon) kavramını açıklamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Hastane Olay Yönetim Ekibi (OYE) afet ve acil durum yönetimi ile ilgili organizasyon şemasında gösterilen beş temel fonksiyonu yerine getirir: Yönetim, Operasyon, Planlama, Lojistik, Finans. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Standardizasyon, OKS içerisinde iletişim yeteneği çok önemlidir ve gerekli olan ortak bir terminoloji kullanmaktır. Belirsiz kod ve kısaltmalar iletişim ve koordinasyonun önündeki en büyük engeldir. Kaynak ve Tesis, nitelikli profesyonellerin doğru görev pozisyonlarına yerleştirilmesi, etkili kaynak yönetiminin anahtarıdır. Komuta, kanun, yönetmelik veya verilen yetki sayesindeki kontrol eylemidir. Plan; bir amaca ulaşmada izlenecek yol ve davranış biçimidir. Bilgi; veri ve enformasyonun akıl süzgecinden geçirilip kişisel deneyimler, algılar, sezgiler, duygular, değerler ve doğuştan gelen yeteneklerle birleştirilerek; karar verme, planlama, karşılaştırma, değerlendirme, analiz etme  vb. süreçlerde yeri geldiğinde kullanılan şeklidir. Bilgi yönetimi, bilginin üretilmesi, yapılandırılması ve iletilmesini sağlamak üzere gerçekleştirilen ve çoğunlukla bilgi depolama ve erişim teknikleri ile bilgi ve iletişim teknolojisine dayanan eylemleri düzenleyen sistemin kurulması ve yönetimi olarak tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması: Afet yönetimindeki yeri ve önemi dikkate alı-narak hastanelerde afet güvenliği bakımından üç temel hedef esas alınmaktadır. Bu hedefler, öncelik sırasıyla; Hayatın korunması: Hasta, hasta yakını ve hastane çalışanlarının can güvenliğini korumak Yatırımın korunması: Hastaneye ait yatırımın (tesis ve donanımın) zarar görmesini önlem Fonksiyonun (işlevin) ve işleyişin korunması: Hastanenin faaliyetlerini her durumda kesintisiz sürdürebilmesini sağlamaktır.

Yanıt Açıklaması: Triyaj uygulamasında dikkat edilmesi gereken hususlar; Yaşamı tehdit altında olan ve müdahale edilmediğinde, durumu daha da kötüleşebilecek tıbbi sorunları olan yaralıların tespit edilmesi, Herhangi bir yaralı için acil tıbbı müdahaleye ek zaman harcamadan önce, tüm yaralıların değerlendirildiğinden emin olunmalı, Eldeki mevcut kaynaklar ile acil yardım ihtiyacı olanlar arasında bir denge oluşturulmalı, Bir kadın görevlinin olması özellikle cinsiyetler arası farklılıklara duyarlı toplumlarda, kadın hastaların değerlendirilmesi için gerekli olabilir. Yaralıların hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinde mümkün olduğunca stabil hale getirilmesi, afet yönetiminin öncelikli amaçlarındandır.

Yanıt Açıklaması: Riskli işyerlerinde ilkyardımcı istihdamı zorunludur. Sağlık Bakanlığı’nın, 22.05.2002 Tarih ve 24762 Sayılı İlkyardım Yönetmeliği’ne göre “tüm kurum ve kuruluşlarda istihdam edilen her yirmi personel için bir, ilgili mevzuata göre ağır ve tehlikeli işler kapsamında bulunan işyerlerinde, her on personel için bir olmak üzere, en az Temel İlkyardım Eğitimi Sertifikası almış ilkyardımcının istihdam edilmesi zorunludur”.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de acil sağlık alanında acil çağrı hizmeti ile ilgili ilk modern uygulama, 1994 yılında 6 ilde (İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Bursa, Trabzon) hastanelerden bağımsız acil çağrı merkezlerinin oluşturulması ile olmuştur. Oluşturulan bu yeni sistemle birlikte, kullanılacak olan acil çağrı numarası da “112” olarak belirlenmiştir. Bu sistemin, 1997 yılından itibaren tüm ülkeye yayılması için çalışılmış ve günümüzde 112 acil çağrı hizmetleri, 81 ilde de örgütlenmiştir . Türkiye’de, 1985 yılında itfaiye acil çağrı hizmetleri için belediyeler bünyesinde “Yangın İhbar Hatları” kurulmuştur. 1993 yılında yangın ihbar hattının numarası, tüm ülkede “110” olarak kabul edilmiştir . Türkiye’de iç güvenlik birimleri acil çağrı hizmetleri ile ilgili 1996 yılından beri polislik hizmetleri “155”i, jandarma hizmetleri de “156”yı acil çağrı numarası olarak kullanmaktadır. Bunların  dışında sahil güvenlik hizmetleri içinde “158 Sahil Güvenlik İhbar ve Talep Hattı” kullanılmaktadır

Yanıt Açıklaması: Acil Sağlık Hizmetleri; herhangi acil bir hastalık ya da kaza sonrası ortaya çıkan ve zaman kaybetmeksizin müdahale gerektiren durumlarda, hasta ya da yaralının yaşamının ve yaşam kalitesinin korunması için yapılması gereken tıbbi bakım ve müdahaleleri kapsar. Acil Durum; bir işi yapmak ya da tedbir almak için kullanılabilecek sürenin kısıtlı olması, işin yapılmaması ya da önlemin alınmaması durumunda da birey ya da toplum için hayati risklerin ortaya çıkabileceği durumlar. Afet; “insanlar için fiziksel, ekonomik, sosyal, kültürel, doğal ve çevresel kayıplar oluşturan, normal yaşamı ve insan faaliyetlerini durdurarak veya kesintiye uğratarak toplulukları etkileyen, etkilenen topluluğun yerel imkân ve kaynaklarını kullanarak baş edemeyeceği, doğal, insan veya teknoloji kaynaklı olaylardır. Acil Yardım Hizmetleri; “acil durumun oluşturabileceği zararın engellenmesi ya da en aza indirilmesi için gerekli, organizasyonuyapılan ve sunulan hizmetlerdir. Acil yardım hizmetine ihtiyacı olan kişilerin, hizmet taleplerini yapabildikleri, acil yardım hizmetlerinin organize edildiği ve yönetildiği merkezlerdir.

Yanıt Açıklaması: T1

Yanıt Açıklaması: Müdahale süresince raporlama yükümlülüğü olan her görevli durum raporlarını düzenli olarak tamamlar ve imzalar. Bu raporlar, yönetim kademesinde yer alan bir sonraki kontrol düzeyi, harici katılımcı kurumlar ve ilgili paydaşlar bakımından özellikle önemlidir. Durum raporu başlıca şu başlıkları içerir: Olayın tarifi (özet), kaynak talebi ve kaynakların kullanılabilirliği, hazırlık tarihi/zamanı, oluşan veya olası riskler, mevcut sorunlar ve olay eylem planları, yatakların kullanılabilirliği, personel tedarik durumu, iletişim bilgileri.

Yanıt Açıklaması: HAP Hazırlama Kılavuzu’nda, ülkemizde hastane triyaj sisteminde kullanılan kategoriler (renk kodlaması)  şu şekilde belirtilmektedir: - Kategori I (yeşil: acil değil) - Kategori II (sarı: geciktirilebilir) ilave acil tıbbi bakım - Kategori III (kırmızı: acil hastalar) cerrahi veya acil tıbbi bakım- Kategori IV (siyah: ölü).

Yanıt Açıklaması: OKS organizasyonu ana fonksiyonları arasında risk analizi başlığı yer almamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de acil sağlık alanında acil çağrı hizmeti ile ilgili ilk modern uygulama, 1994 yılında 6 ilde (İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Bursa, Trabzon) hastanelerden bağımsız acil çağrı merkezlerinin oluşturulması ile olmuştur. Oluşturulan bu yeni sistemle birlikte, kullanılacak olan acil çağrı numarası da “112” olarak belirlenmiştir. Bu sistemin, 1997 yılından itibaren tüm ülkeye yayılması için çalışılmış ve günümüzde 112 acil çağrı hizmetleri, 81 ilde de örgütlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Olaya Verilen İlk Yanıt ve Operasyon Planlama Sürecinde; Olayı Algılama ve Onaylama- Bildirimler. Komutanın varsayılması (Birinci Cevaplayıcı) İlk Olay Komuta Postasının Kurulması- İlk Tepki ve Değerlendirme. Ek Kaynaklarla Yanıtı Güçlendirilmesi (Gerekirse) Komuta Devri / Birleştirilmiş Komutanlık kurulması Kalıcı Olay Komuta Postasının kurulması- Başlangıçtaki Olay Brifingi. Olay Hedeflerinin geliştirilmesi ve öncelik verilmesi Olay Stratejilerinin formüle edilmesi- Komuta Toplantısı. Taktiklerin belirlenmesi OKS Organizasyon yapısının geliştirilmesi Kaynak ihtiyaçlarının değerlendirilmesi ve kaynak talep edilmesi Operasyon Harekat Üssünün kurulması- Planlama Toplantısı. Taktik atamaları hazırlanması Olay Eylem Planının bir araya getirilmesi ve onaylanması- OEP Hazırlanması ve Dağıtımı. Operasyon geriyodunun başlatılması Periyodik olarak Olay Brifinginin yürütülmesi- Olay Brifingi (OEP Değerlendirmesi).