Afet Tıbbı ve Yönetim İlkeleri

Yanıt Açıklaması: Havayolunda yabancı bir cisme bağlı olduğu düşünülen tam tıkanma olması durumunda erişkin hastalara Hemlich manevrası  uygulanır. 1. Yaralının yanına veya hafifçe arkasına geçilir 2. Yabancı cismin alt havayoluna geçişine engel olmak için yaralının göğsü bir elimizle desteklenerek hasta hafifçe öne eğilir 3. Diğer elin topuk kısmı ile hastanın her iki kürek kemiği arasına 5 defa vurulur 4. Yabancı cisim çıkarılamamışsa karın bölgesinde bası uygulanır. Bası için hastanın arkasına geçilir 5. Her iki kol ile hastanın karnının üst bölümünden sarılır 6. Hasta öne eğilir 7. Yumruk sıkılarak, göbek deliği ve iman tahtası arasına bir bölgeye yerleştirilir 8. Yumruk yapılan el diğer el ile kavranır ve güçlü bir şekilde J şeklinde içeri ve yukarı doğru bası yapılır

Yanıt Açıklaması: E

Yanıt Açıklaması: Tıbbi müdahale yapılmadığı takdirde geri döndüremediğimiz sakatlıklar ve ölümler meydana gelebilir. Gerektiği gibi yapılmayan kurtarma müdahaleleri sonucu meydana gelen ölümlere kurtarma ölümleri adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Depremin orta vadeli etkilerinden biri endüstri şirketlerindeki yıkımdan kaynaklı çevrenin kimyasal, radyolojik ajanlar ile kontaminasyonudur.

Yanıt Açıklaması: Koma Pozisyonunun Uygulanışı 1. Sırt üstü yatar pozisyonda kendimize yakın kol yana açılır ve dirsekten yukarı katlanır 2. Diğer elin sırtı kendimize yakın yanağa yaslanır 3. Pozisyon korunarak yaralı kendimize doğru çevrilir ve üstteki bacak kalçadan ve dizden kıvrılır 4. Boyun geriye itilir

Yanıt Açıklaması: Gözlemsel çalışmalar (Araştırma sorusu ile ilişkili olarak belirli prosedürler çevçevesinde söz konusu toplum veya grup, olayın doğal seyri içinde gözlemlenir, araştırmacının bir müdahalesi olmaz) - Tanımlayıcı çalışmalar, hastalıkların ve sağlık sorunlarının dağılımını ve sıklığını inceler, sorunun tanımlanmasını ve etiyolojisinin anlaşılmasını sağlar. Sorun ne sıklıkta, nerede, kimlerde ve nezaman çıktığını inceler. Bu sorunla ilşkili olabilicek risk faktörlerine yönelik hipotez oluşturulmasını kolaylaştırır. Vaka sunumları, vaka serileri, ekolojik araştırmalar, kesitsel araştırmalar tanımlayıcı epidemiyolojide kullanılan yöntemlerdir. - Analitik çalışmalar, söz konusu hastalık veya sağlık sorunu ile ilişkili olduğu düşünülen faktörlere yönelik hipotezler oluşturulur ve bu hipotezler test edilir. Karşılaştırma grubu olan kesitsel araştırmalar, vaka- kontrol araştırmaları, kohort araştırmaları analitik epidemiyolojide kullanı- lan yöntemlerdir. • Deneysel / Müdahale Çalışmaları (Hastalıkların tedavisi, sağlık sorunlarının çözümü için uygulanan yöntemelrin test edildiği deneysel çalışmalardır, bu çalışmalarda araştırmacı olayı sadece gözlemlemez ve bir müdahalede bulunur ve müdahalenin etkisini değerlendirir, kontrollü, kontrolsüz deneysel çalışmalar başta olmak üzere farklı deneysel çalışmalar uygulanmaktadır).

Yanıt Açıklaması: Depremin etkilerini belirleyen başlıca faktörler, fay hattında yerleşimin olup olmaması, yerleşim bölgesindeki nüfus yoğunluğu, yeterli ve uygulanan yapı kodlarının ve yasal düzenlemelerinin olup olmadığı, bölgedeki bina yoğunluğu ve binalardaki hane yoğunluğu, erken uyarı sistemlerinin varlığı, toplumun hazırlık düzeyidir. Toplumun zarar görebilirlik ve baş etme kapasitesi ile ilgili olan bu faktörlere ek olarak depremin büyüklüğü, epi-center’ının konumu ve tsunami, yangın ve toprak kayması gibi tehlikelere bağlı ikincil afetlerin olup olması gibi depremin kendisi ile ilgili faktörlere de etkilidir.

Yanıt Açıklaması: Özel Yataklı Sağlık Hizmetleri Şubesi Kamu Yataklı Sağlık Hizmetleri Şube Mü­dürlüğü ile yakın işbirliği içinde çalışır. Afet durumunda özel yataklı kurumların kapasitelerinin ihtiyaca ve olanaklara göre artırılmasını sağlar. İhtiyaç halinde hasta ve yaralıların özel has­tanelerde tedavisini sağlar. Hazırlık döneminde Acil ve Afetlerde Sağlık Hizmetleri Şubesi ile koordineli eğitimleri ve denetimleri yapılan Hastane Afet Planlarının yine aynı şube ile birlikte işlemesini sağlar. İhtiyaç halinde ilgili şubeler ile koordineli bir şekilde alternatif hasta bakım alanları­nın oluşturulmasına ve görev yapmasına destek olur. Afetlerde verilecek sağlık hizmetlerinin yü­rütülmesine destek olur. Afet anında sağlam kalan özel hastanelerin tespitinde Yatırımlar Şubesi ile çalışır.

Yanıt Açıklaması: İl Afet ve Acil Durum Koordinasyon Kurulu (İAADKK), vali/vali yardımcısının başkanlığında il afet ve acil durum müdürü, garnizon komutanı, belediye başkanı, il özel idaresi genel sekreteri ve hizmet grubundan sorumlu il müdürleri ile ihtiyaç duyulan diğer il yöneticilerinden (İl Kurtarma ve Acil Yardım Komitesi yerine görev yapmak üzere) oluşur. Görevleri: İl afet müdahale planının incelenmesini, uygun bulunması durumunda kurul kararı ile birlikte Başkanlığa onaya sunulmasını sağlamak. İl hizmet grubu operasyon planlarını hazırlatmak ve onaylamak. Hizmet grubu planlarının il afet müdahale planına entegrasyonunu gerçekleştirmek. Afet ve acil durum hazırlıklarını yapmak veya yaptırmak ve alınacak önlemleri belirlemek. Yerel düzey olay türü planı hazırlanmasına karar vermek ve hazırlamak veya hazırlatmak. Kritik tesislerin oluşturduğu riskleri önleme çalışmaları yapmak veya yaptırmak. Eğitimler düzenlemek ve planların uygulanabilirliğinin tatbikatlarla denetlenmesini sağlamak. Afet ve acil durum hallerinde; bilgileri değerlendirmek, alınacak önlemleri belirlemek, il afet müdahale planının uygulanmasını sağlamak. Yılda en az iki kez valinin başkanlığında toplanmak. Afet ve acil durum hallerinde talimat beklemeksizin il afet ve acil durum yönetim merkezinde toplanmak. Doğru cevap C'dir çünkü bu kurul valinin başkanlığında yılda en az beş kez değil, en az iki kez toplanır.

Yanıt Açıklaması: Planlama Şubesi Personelin nöbet çizelgesini planlar. İhtiyaç duyulan sağlık ve diğer personeli göreve çağırır. Göreve çağrılan personele ilişkin düzenle­meleri ve prosedürleri yerine getirir. Gönüllü olarak çalışmalara katılan yerli ve yabancı kişileri kayıt ve koordine eder ve denetler. Müdürlüğe bağlı tüm birimlerin iletişim hizmetlerinin sağlanması konusunda plan­lama ve finansman birimi ile birlikte çalışır. Olayın sağlık sistemi üzerine etkilerine iliş­kin gelen bilgileri toplar, değerlendirir ve bu veriler doğrultusunda ilgili şubeler ile birlikte gerekli planlamaları yapar. Personelin ailesi ile iletişim kurulmasını sağlar. Hizmetlerin normale dönmesi için gerekli personel planlamasını diğer servislerden al­dığı bilgiler doğrultusunda gerçekleştirir.

Yanıt Açıklaması: Duygusal Belirtiler Kişiler afetin hemen ardından şok, öfke, suçluluk, çaresizlik, dehşete kapılma, korku, hissizlik (hissedememe), panik gibi duyguları yoğun ve sıkıntı verecek düzeyde yaşayabilirler. Örneğin, afet bölgesinde bazı kişiler öfkeli şekilde yardım çalışanlarından destek talep ederken, bazı kişiler enkaz başında duygusuz, ifadesiz bir şekilde oturarak bekleyebilirler.

Yanıt Açıklaması: Koordinatör (İl Sağlık Müdürü) Sağlık afet planının sonlandırılmasından sorumludur. Müdahale aşamasının değerlendirme rapor­larının yazılmasını sağlar, bu raporları de­ğerlendirir ve gerekirse planda değişiklikler yapılmasını sağlar. Gerektiğinde planda değişiklikler ve görev­lendirmeler yapar. Servis sorumluları ile afet haberinin ulaş­masını takiben ilk toplantıyı organize eder. Olayın büyüklüğüne göre, uygun aralıklarla değerlendirme toplantıları düzenler. Lojistik, planlama, finansman ve operasyon servisleri arasındaki koordinasyonu sağlar. Lojistik, planlama, finansman ve operasyon servislerinden gelen talepleri değerlendirir.

Yanıt Açıklaması: Acil çağrı merkezlerinin; • Acil yardım talebine yanıt verme, • Acil yardımın yapılıp-yapılmayacağına karar verme, • Acil yardımın nasıl organize edileceğine karar verme, • Acil yardım operasyonunu en başından, sonuna kadar yönetme gibi önemli görevleri bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: TSSB olarak değerlendirilebilmesi için acil durum veya afetin ardından en az 30 gün geçmiş olması gerekmektedir. Afetin ardından ilk 30 gün içinde bu belirtiler ortaya çıkmışsa ve dissosiyatif belirtiler (afallama, kopup gitme vb.) eşlik ediyorsa akut stres bozukluğu belirtileri akla getirilmelidir.

Yanıt Açıklaması: TSSB’nin ortaya çıkmasını, kronikleşmesini veya iyileşmesini etkileyen faktörler ise 3 grup altında değerlendirilmektedir: Kişilik özellikleri, geçmiş travmatik yaşantılar, cinsiyet, yaşvb. gibi travma öncesi etkenler Acil durum ve afetin türü, şiddeti, maruz kalma süresi, kayıplar vb. gibi olaya bağlıetkenler, Travmatik yaşantı sonrasında kişinin başaçıkma stratejileri, çevresel faktörler ve sosyal destek vb. gibi travma sonrası etkenler

Yanıt Açıklaması: Afetlerin toplum sağlığına doğrudan etkileri genel olarak beş şekilde olmaktadır.Afetlerin toplum sağlığına doğrudan etkileri genel olarak beş şekilde olmaktadır. Yaralanmalar ve ölümler Bulaşıcı hastalıklar Akut hastalıklar Kronik hastalıklar Psikolojik etkiler

Yanıt Açıklaması: PİY uygulayıcılarına tavsiye edilenler ve edilmeyenlere şunlar örnek verilebilir: Tavsiye edilenler                                                               Tavsiye edilmeyenler Dürüst, açık ve güvenilir olun                                             Yerine getiremeyeceğiniz sözler ve gerçek dışı bilgiler vermeyin Kendi din, önyargı, görüş ve düşüncelerinizi farkedin ve bir kenara bırakın                                             Israrcı ve rahatsız edici olmayın Kişilerin mahremiyetine özen gösterin                                 Anlatmaları için baskı yapmayın Kültürel ve geleneksel dinamikleri farkedin ve bunları önemseyin                                                             Hikaye, duygu ve düşüncelerini başkalarıyla paylaşmayın

Yanıt Açıklaması: 112 Acil Sağlık Ekiplerinin afet öncesi görev ve sorumlulukları; Afet ve acil durumlara yönelik sağlık hizmetlerinin sunumunda ihtiyaç duyulacak haberleşme, ilaç, tıbbî ve teknik malzemelere yönelik planlama yapmak, tedarik etmek ve depolamak. Görev ve sorumluluk alanı ile ilgili personelin yetiştirilmesi için ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde eğitim programı hazırlamak ve uygulamak, tatbikat organizasyonları yapmak, ulusal ve uluslararası tatbikatlara katılmak. Haberleşmenin sağlanabilmesi için mobil komuta kontrol sistemlerinin kurulmasını planlamak.

Yanıt Açıklaması: Kurtarıcılar

Yanıt Açıklaması: Afet ve Acil Durum Yüksek Kurulu, Başbakan veya görevlendireceği Başbakan Yardımcısı’nın başkanlığında, ilgili bakanlardan oluşan bir yapılanma olup, afet ve acil durumlara ilişkin plan, program ve raporları onaylamakla görevlidir (Madde 3/1). Yurt içi ve yurt dışı kaynaklarla, AADKK’den gelen bilgi ve önerileri değerlendirir. Konu ile ilgili politik direktif esaslarını belirler ve gerekli kararları alır. Gerekli görüldüğünde Bakanlar Kurulu Kararı alınması yönünde girişimlerde bulunur. Doğru cevap D'dir çünkü madde I'in doğrusu "Başbakan veya görevlendireceği Başbakan Yardımcısı’nın başkanlığında kurulur" olmalıdır.